Kleur aan de Top: Leren van mensen van kleur in leiderschapsposities

Kleurenblind door het werkende leven gaan? Dat is voor de meeste mensen van kleur in leiderschapsposities de gedroomde situatie, maar helaas nog niet de realiteit. Dat is een van de belangrijkste rode draden die Judi Mesman, universiteitshoogleraar Maatschappelijke verantwoordelijkheid en impact, schetst in het rapport Leiderschap in Kleur dat deze maand verscheen.

Mesman sprak voor dit onderzoek veertig mensen van kleur die na mei 2020 zijn benoemd in een leiderschapspositie, zoals directeur of bestuurder in de (semi-)publieke sector. Het rapport beschrijft wat zij tegenkomen op de weg naar de top en wat hun ervaringen zijn in hun huidige leiderschapsrol.

Rode draden

Naast de ambivalentie over de betekenis en invloed van afkomst en kleur in relatie tot de loopbaan en invulling van de huidige topfunctie, beschrijft Mesman als rode draden:

  • het spanningsveld tussen je aanpassen aan dominante normen en het juist ter discussie stellen van die normen;
  • het belang van individuele kwaliteiten, interesses en doorzettingsvermogen voor succes: met middelmatigheid kom je er niet als je van kleur bent in een witte samenleving;
  • optimisme versus kritiek: de deelnemers zien dat zij rolmodel zijn en gebruiken hun toppositie om hun organisatie diverser en inclusiever te maken, maar zien ook dat het te langzaam gaat en er nog veel onbegrip is voor mensen van kleur.

Stof tot nadenken

Het rapport, hier te downloaden, biedt dus veel stof tot nadenken. Mesman geeft daarbij verschillende aanbevelingen: Vraag je bij een ambitie om meer ‘kleur’ aan de top te krijgen af of de organisatie daar klaar voor is. Wees realistisch: problemen rond D&I los je niet op met één persoon van kleur in een leiderschapspositie. Neem de ervaringen, zorgen en suggesties van werknemers en leiders van kleur over beperkende normen en racisme in de organisatie serieus. Verleg de focus op individuen en interpersoonlijk gedrag naar focus op structuren en de werkcultuur. En vermijd de valkuil van een focus op de gemarginaliseerde groep. Verleg in plaats daarvan de aandacht naar de gehele organisatie.